Görme Engellilik Nedir?
Görme engellilik; görme keskinliğinin azalması, görüş alanının daralması ya da tamamen kaybolması sonucu ortaya çıkan, kişinin günlük yaşamını ve bağımsızlığını etkileyen bir durumdur.
Görme kaybı doğuştan olabileceği gibi sonradan da gelişebilir. Kazalar, göz hastalıkları, enfeksiyonlar ya da genetik faktörler görme engelliliğin en yaygın nedenlerindendir.
Dereceler:
Hafif Görme Kaybı – Görüş netliği düşüktür ancak gözlük, lens veya küçük cerrahi müdahalelerle düzeltilebilir.
Orta Görme Kaybı – Günlük yaşamı etkiler, ek görsel destek veya teknolojik cihazlar gerekebilir.
Ağır Görme Kaybı – Görsel bilgi sınırlıdır, baston, rehber köpek ya da özel yazılım desteği kullanılır.
Tam Görme Kaybı – Işık algısı dahi yoktur, dokunma, işitme ve koku duyuları ön plandadır.
Görme Engeli Türleri
Her bireyin yaşadığı görme kaybı farklıdır.
Kısmi Görme: Görüş bulanıktır, bazı alanlar net değildir.
Tam Körlük: Işık dahi algılanmaz.
Renk Körlüğü: Bazı renkler (özellikle kırmızı-yeşil) ayırt edilemez.
Gece Körlüğü: Düşük ışıkta veya karanlıkta görme zorluğu yaşanır.
Tünel Görüşü: Sadece merkez alan görülür, çevresel görüş kaybolur.
💡 GÖZDER Önerisi: Görme yetisinde herhangi bir değişiklik fark edildiğinde, vakit kaybetmeden göz hekimine başvurun. Erken müdahale, birçok durumda görme kaybını yavaşlatır.
Sık Görülen Göz Hastalıkları
Görme engelliliğe en sık yol açan hastalıklar şunlardır:
Katarakt: Göz merceğinin bulanıklaşması; özellikle yaş ilerledikçe görülür. Tedavisi genellikle cerrahi ile mümkündür.
Glokom (Göz Tansiyonu): Göz içi basıncının artmasıyla optik sinirin hasar görmesi; çoğu zaman sinsi ilerler.
Diyabetik Retinopati: Diyabetin retina damarlarına zarar vermesi; düzenli göz muayenesi ile erken yakalanabilir.
Sarı Nokta Hastalığı (Makula Dejenerasyonu): Merkezi görme kaybına yol açar; özellikle yaşlı bireylerde yaygındır.
Keratokonus: Kornea şeklinin bozulması; genç yaşlarda başlar ve ilerleyebilir.
📌 GÖZDER’in Katkısı: Dernek olarak düzenlediğimiz Ücretsiz Göz Taramaları ile erken teşhis imkanı sunuyoruz. Ayrıca tanı sonrası rehabilitasyon sürecinde yönlendirme desteği veriyoruz.
Erken Tanı ve Önleme
Görme kaybının büyük bir kısmı, erken teşhis ve düzenli bakım ile önlenebilir.
Risk Faktörleri:
Ailede göz hastalığı öyküsü
Diyabet, hipertansiyon
Uzun süreli ekran kullanımı
Sigara ve alkol
40 yaş ve üzeri olmak
Korunma Yöntemleri:
Yılda en az bir kez göz muayenesi
Sağlıklı beslenme (özellikle A, C, E vitaminleri ve omega-3 yağ asitleri)
UV korumalı güneş gözlüğü
Düzenli uyku ve göz hijyenine dikkat etmek
Günlük Yaşamda Bağımsızlık
Görme engelli bireylerin bağımsız hareket edebilmesi, yaşam alanlarının doğru düzenlenmesi ve doğru tekniklerin kullanılmasıyla mümkündür.
Evde Güvenlik ve Konfor
Eşyaların Yerleşimi: Mobilyalar sabit tutulmalı, yürüyüş yolları boş bırakılmalı.
Kontrast Renkler: Kapı kolları, prizler gibi önemli nesnelerle duvar arasında kontrast renk kullanımı.
Aydınlatma: Göz sağlığına uygun, gölgelenmeyi azaltan ışıklar tercih edilmeli.
Kaymaz Zeminler: Halı altı kaydırmaz pedler kullanılmalı.
Dışarıda Güvenli Hareket
Beyaz Baston: Uluslararası kabul görmüş sembol; yön bulma ve engelleri algılama aracı.
Rehber Köpek: Uzun mesafe yönlendirme ve güvenlik sağlar.
Sesli Trafik Işıkları: Şehirlerde erişilebilir ulaşımın temel unsuru.
💡 GÖZDER’den Öneri: Derneğimiz, üyelerimize baston kullanımı ve yön bulma teknikleri konusunda özel eğitimler veriyor. Ayrıca rehber köpek programlarına erişim sağlıyoruz.
